Midden 2020 pakte de regering uit met de consumptiecheque. De werkgever mocht zijn personeel een bonus geven, vrij van belastingen en sociale zekerheid, tot maximum 300 euro. Een jaar later komt er een heruitgave van deze bonus (nu heet die ‘coronapremie’), maar ook aan de consumptiecheque wordt noodgedwongen nog wat gesleuteld.

Consumptiecheques van 300 euro

Vanuit het idee dat we het ergste achter de rug hadden, besliste de regering midden 2020 dat werkgevers consumptiecheques mochten toekennen aan hun werknemers. Het maximumbedrag bedroeg 300 euro. De cheques waren niet onderworpen aan personenbelasting, noch aan de sociale zekerheid, en waren aftrekbaar voor de werkgever.

De belangrijkste voorwaarden:

De cheque komt niet ter vervanging of omzetting van loon,
premies, of enig ander voordeel, al dan niet aan socialezekerheidsbijdragen
onderworpen.

De hoogste nominale waarde van de papieren consumptiecheque is 10 euro per cheque en het absolute maximum is 300 euro. Als dit absolute maximum overschreden wordt, gaat gunststelselhet  volledig verloren (en dus niet alleen voor het overschrijdende gedeelte).

De cheque is op naam van de werknemer.

De belangrijkste rem op de consumptiecheque was wellicht de
besteding ervan. De onderliggende bedoeling was immers om die sectoren te
steunen die het ergste geleden hadden onder de eerste coronagolf. Het kwam er
grosso modo op neer dat de cheques enkel gebruikt mochten worden in de
horecasector, de kleinhandelszaken-kmo’s die door corona moesten sluiten (zoals
boekenwinkels, kappers of schoonheidssalons), de culturele sector en de
(erkende) sportverenigingen.

De cheques moesten uitgegeven worden vóór 1 januari 2021,
behalve de cheques die uitgereikt werden aan werknemers uit de zorgsector, waar
de deadline 30 juni 2021 was.

Aanvankelijk waren de cheques slechts geldig tot 7 juni 2021
(met name 1 jaar nadat de horeca na de lockdown van maart 2020 weer open
mocht). Maar omdat de horeca in het najaar weer snel de deuren moest sluiten,
werd de geldigheid van de consumptiecheques algemeen verlengd tot 31 december
2021. Maar ook aan die datum werd eind juli 2021 nog even gesleuteld !

Coronapremie met consumptiecheques van 500 euro

In juli 2021 herhaalde de regering haar oefening, dit keer
met de zogenaamde coronapremie. In feite gaat het opnieuw om de mogelijkheid om
consumptiecheques uit te geven aan het personeel, maar dan voor maximum 500
euro. Er zijn dus veel gelijkenissen, maar er zijn ook enkele markante verschillen.

Een eerste gelijkenis is alvast dat de werkgever de premie mág
toekennen, maar dat hij daartoe niet verplicht is. De beslissing wordt genomen
hetzij op sectorieel vlak, hetzij op het vlak van de individuele onderneming
zelf.

Net als de eerste reeks consumptiecheques vallen de nieuwe
consumptiecheques niet onder het loonbegrip (wat inhoudt dat ze niet meetellen voor
bijvoorbeeld een ontslagvergoeding).

Een eerste belangrijk verschil met de ‘oude’ consumptiecheques
is de werkgeversbijdrage van 16,5%: voor de werknemer zijn de cheques nog
steeds belastingvrij en vrij van sociale zekerheid, maar de werkgever is wel
een bijzondere werkgeversbijdrage op verschuldigd van 16,5%. Zowel de premie,
als de bijdrage vormen een aftrekbare kost voor de werkgever.

Een tweede opvallende toevoeging ten aanzien van de vroegere
consumptiecheques is dat de werkgever de cheques mag uitgeven als de
onderneming ‘goede resultaten’ behaalde tijdens de crisis. Wat ‘goede
resultaten’ zijn, wordt nergens verduidelijkt. Een ondernemer die door de
coronacrisis een negatief resultaat boekte, mag geen bonus toekennen aan het
personeel dat zich ondanks alles 200% heeft ingezet ? Een open vraag.

De premie van 500 euro moet uitgegeven worden in de vorm van
consumptiecheques. Die moeten, als ze op papier zijn: a) op naam zijn, en b) de
geldigheidsduur vermelden. Per stuk mogen ze ook niet meer waard zijn dan 10 euro.
Gelukkig bieden de uitgevers de cheques ook in elektronische vorm aan, waardoor
deze beperkingen wegvallen.

De periode waarin u als werkgever een coronapremie mag
toekennen, loopt van 1 augustus 2021 tot 31 december 2021. Het valt daarom te
verwachten dat nogal wat werkgevers pas tegen het einde van het jaar, als ze
een zicht hebben op de cijfers, zullen beslissen wat ze gaan doen.

De nieuwe consumptiecheques blijven geldig tot 31 december 2022. Ze mogen net als de oude consumptiecheques maar gespendeerd worden in inrichtingen die bijzonder te lijden hadden onder de coronacrisis. Maar die lijst wordt wel wat uitgebreid, onder meer door het wegvallen van de kmo-voorwaarde voor de kleinhandel. In de praktijk kunnen nu zowat alle winkeliers, horecazaken, contactberoepen, culturele instellingen en sportverenigingen de cheques aanvaarden… als zij dat wensen. Want deze inrichtingen zijn niet verplicht om consumptiecheques te aanvaarden.

En de oude cheques dan?

Zijn de oude cheques dan minder interessant dan de nieuwe?
Welnee… bij de invoering van de coronapremie werden de ‘betere voorwaarden
inzake de bestedingen’ (de geldigheidsduur tot 31 december 2022 en het ruimere
aanbod aan inrichtingen) meteen ook toegestaan voor de oudere cheques: ook
consumptiecheques uitgegeven in 2020 blijven dus geldig tot 31 december 2022.

Bedrijfsleiders

Opgelet! De vrijstelling van sociale zekerheid en inkomstenbelastingen geldt enkel voor de toekenning van consumptiecheques aan werknemers. Zelfstandige bedrijfsleiders vallen niet onder dat statuut. Als u consumptiecheques toekent aan een bedrijfsleider, zal die toekenning als gewoon loon behandeld worden.